مقایسه صندوقهای سرمایهگذاری طلا در بورس ایران و میزان بازدهی آنان
آنچه در این مقاله می خوانید:
سرمایهگذاری در طلا همواره یکی از روشهای مطمئن برای حفظ ارزش داراییها در برابر تورم و نوسانات اقتصادی بوده است. در ایران، بهویژه در سالهای اخیر که نرخ تورم بالا و ارزش ریال کاهش یافته است، توجه سرمایهگذاران به بازار طلا بیش از پیش افزایش یافته است. با این حال خرید مستقیم سکه یا طلای فیزیکی با چالشهایی مانند هزینه نگهداری، ریسک سرقت و نقدشوندگی دشوار همراه بوده است.
اینجاست که صندوقهای سرمایهگذاری طلا در بورس ایران نقش پررنگی پیدا میکنند. این صندوقها در قالب «صندوقهای قابل معامله در بورس (ETF)» فعالیت میکنند و به سرمایهگذاران این امکان را میدهند که بدون نیاز به خرید و نگهداری طلای فیزیکی، از بازدهی طلا بهرهمند شوند.
طبق بررسیهای منتشرشده در lbanke.com، صندوقهای طلا به دلیل سهولت معامله، شفافیت عملکرد و قابلیت نقدشوندگی، به یکی از محبوبترین ابزارهای سرمایهگذاری در بورس ایران تبدیل شدهاند.
صندوق سرمایهگذاری طلا چیست
صندوق سرمایهگذاری طلا (Gold ETF) نوعی صندوق است که داراییهای آن عمدتاً از اوراق مبتنی بر طلا مانند گواهی سپرده سکه طلا در بورس کالا تشکیل شده است.
به زبان ساده، وقتی شما واحدهای یک صندوق طلا را در بورس میخرید، در واقع مالکیت غیرمستقیمی بر بخشی از ذخایر سکه و طلای موجود در انبارهای رسمی بورس کالا به دست میآورید.
ویژگیهای اصلی صندوقهای طلا در ایران:
- پشتوانه دارایی: گواهی سپرده سکه طلا.
- معامله در بورس: خرید و فروش واحدها مشابه سهام عادی.
- نقدشوندگی بالا: نسبت به خرید و فروش فیزیکی طلا.
- شفافیت اطلاعاتی: ارزش داراییها و گزارش عملکرد روزانه در TSETMC و بورس کالا منتشر میشود.
- کارمزد کمتر: کارمزد خرید و فروش واحدهای صندوق طلا پایینتر از کارمزد معاملات فیزیکی سکه است.
چرا صندوقهای طلا محبوب شدهاند؟
- حفظ ارزش سرمایه در برابر تورم: طلا همیشه پناهگاهی امن برای سرمایهگذاران ایرانی بوده است.
- امکان ورود با سرمایه اندک: برخلاف خرید سکه کامل، حتی با مبالغ کم میتوان وارد صندوقهای طلا شد.
- ریسک کمتر در نگهداری: داراییها بهصورت دیجیتال ثبت میشوند و خطر سرقت یا تقلب وجود ندارد.
- معاملات سریع و شفاف: همه خرید و فروشها در بورس انجام میشود و بهسادگی قابل رهگیری است.
معرفی و مقایسه صندوقهای سرمایهگذاری طلا در بورس ایران
سرمایهگذاری در طلا در ایران همواره یکی از پرطرفدارترین روشهای حفظ ارزش دارایی در برابر تورم بوده است. با ورود صندوقهای قابل معامله طلا (Gold ETF) به بورس، مسیر تازهای برای سرمایهگذاری مطمئن و شفاف در این حوزه باز شد.
این صندوقها به سرمایهگذاران اجازه میدهند بدون نیاز به خرید و نگهداری طلای فیزیکی، از بازدهی بازار طلا بهرهمند شوند. دارایی عمده آنها بر پایه گواهی سپرده سکه طلا در بورس کالا است و واحدهایشان مانند سهام در بازار قابل خرید و فروش است.
در ادامه، همه صندوقهای طلای فعال در بورس ایران معرفی و با هم مقایسه میشوند.
فهرست صندوقهای طلا در بورس ایران
- صندوق لوتوس (نماد: طلا)
قدیمیترین و پرمعاملهترین صندوق طلا در ایران. نقدشوندگی بالا و سابقه طولانی آن باعث شده یکی از معتبرترین گزینهها برای سرمایهگذاران باشد. - صندوق مفید (نماد: عیار)
از محبوبترین صندوقها بهویژه نزد سرمایهگذاران خرد. نقدشوندگی عالی و مدیریت توسط کارگزاری مفید. - صندوق کیان (نماد: گوهر)
ترکیب دارایی شامل گواهی سکه و اوراق درآمد ثابت. مناسب برای سرمایهگذاران محتاط که به دنبال نوسان کمتر هستند. - صندوق زر (زرافشان امید ایرانیان)
از سال ۱۳۹۶ فعال است. یکی از بزرگترین صندوقها از نظر ارزش دارایی تحت مدیریت. - صندوق نفیس (اندیشه صبا)
از آبان ۱۴۰۱ فعالیت خود را آغاز کرده و در مدت کوتاه توانسته جزو پربازدهترینها باشد. - صندوق مثقال (آگاه)
زیرمجموعه کارگزاری آگاه. بازدهی خوب و نقدشوندگی قابلقبول در میان صندوقهای جدیدتر. - صندوق کهربا (کاریزما)
یکی از صندوقهای پرمخاطب جدیدتر. نقدشوندگی خوب و استقبال روزافزون سرمایهگذاران. - صندوق ناب (نهایت نگر)
عملکرد متوسط اما قابلقبول؛ برای سرمایهگذارانی که به دنبال سبدی متنوع هستند مناسب است. - صندوق جواهر (دنای زاگرس)
ترکیب دارایی عمدتاً شمش (حدود ۹۷٪). مناسب برای کسانی که میخواهند تمرکز بیشتری روی شمش داشته باشند. - صندوق زرفام (آشنا)
از صندوقهای تازهتر با عملکرد متوسط. در حال رشد اما نیازمند سابقه طولانیتر برای ارزیابی دقیقتر. - صندوق گنج (کیمیا زرین کاردان)
یکی از گزینههای قابلتوجه در میان صندوقهای جدید؛ بازدهی سالانه آن جزو ۱۰ صندوق برتر بوده است. - صندوق تابش (تابان تمدن)
یکی از جدیدترین صندوقها که در آبان ۱۴۰۲ راهاندازی شد. دادههای بازدهی بلندمدت آن هنوز کامل نیست. - صندوق آلتون (آسمان آلتون)
از تازهنفسترین صندوقهای بازار. به دلیل شروع فعالیت اخیر، دادههای تاریخی کافی ندارد اما بهسرعت در حال جذب سرمایهگذار است.
مقایسه بازدهی صندوقهای طلا
بر اساس گزارشهای تحلیلی، در بازهی یکساله منتهی به ۲۳ بهمن ۱۴۰۳، سه صندوق نفیس، لوتوس (طلا) و گوهر (کیان) بیشترین بازدهی را در میان تمام صندوقهای طلا داشتهاند. پس از آنها صندوقهای عیار، ناب، کهربا، مثقال، گنج، زرفام و زر قرار گرفتهاند.
جدول مقایسه صندوقهای طلا در بورس ایران
نام صندوق | نماد | شروع فعالیت | تمرکز دارایی | نقدشوندگی | جایگاه بازدهی ۱ساله (تا ۲۳ بهمن ۱۴۰۳) | مناسب برای |
لوتوس | طلا | ۱۳۹۶ | گواهی سکه | بسیار بالا | جزو ۳ صندوق برتر | سرمایهگذاران فعال |
مفید | عیار | ۱۳۹۷ | گواهی سکه | بسیار بالا | جزو ۱۰ صندوق اول | عموم سرمایهگذاران |
کیان | گوهر | ۱۳۹۷ | سکه + اوراق | بالا | جزو ۳ صندوق برتر | سرمایهگذاران محتاط |
زر | زر | ۱۳۹۶ | گواهی سکه | بالا | در نیمه دوم جدول | سرمایهگذاران بزرگ |
نفیس | نفیس | ۱۴۰۱ | ≥۷۰٪ طلا | روبهرشد | رتبه اول | همه گروهها |
مثقال | مثقال | ۱۴۰۰ | گواهی سکه | خوب | در جمع ۱۰ صندوق اول | سرمایهگذاران خرد |
کهربا | کهربا | ۱۴۰۰ | گواهی سکه | خوب | در جمع ۱۰ صندوق اول | سرمایهگذاران ریسکپذیر |
ناب | ناب | ۱۴۰۰ | گواهی سکه | متوسط | میانه جدول | سرمایهگذاران متنوع |
جواهر | جواهر | ۱۴۰۰ | شمش (۹۷٪) | متوسط | میانه جدول | سرمایهگذاران علاقهمند به شمش |
زرفام | زرفام | ۱۴۰۰ | گواهی سکه | متوسط | نیمه دوم جدول | سرمایهگذاران جدید |
گنج | گنج | ۱۴۰۰ | گواهی سکه | متوسط | جزو ۱۰ صندوق اول | سرمایهگذاران خرد |
تابش | تابش | ۱۴۰۲ | گواهی سکه | در حال رشد | فاقد داده کامل | سرمایهگذاران جدید |
آلتون | آلتون | ۱۴۰۲ | شمش | در حال رشد | فاقد داده کامل | سرمایهگذاران جدید |
بهترین صندوقهای طلا در چند سال اخیر
- قدیمیترین و معتبرترینها: لوتوس (طلا) و مفید (عیار).
- پربازدهترینها (یکساله اخیر): نفیس، لوتوس (طلا)، گوهر (کیان).
- کمریسکترها: گوهر (کیان) و در برخی دورهها ناب.
- گزینههای رشد سریع: کهربا و مثقال در سالهای اخیر رشد قابلتوجهی داشتهاند.
توصیه کاربردی برای انتخاب صندوق طلا
- اگر بهدنبال نقدشوندگی بالا و سابقه مطمئن هستید → لوتوس (طلا) و مفید (عیار).
- اگر میخواهید بازدهی بالای یکساله اخیر را هدف بگیرید → نفیس و گوهر (کیان).
- اگر ریسکپذیری پایینی دارید و به دنبال ثبات بیشتری هستید → گوهر (کیان) یا ناب.
- اگر میخواهید در صندوقهای تازهتر با پتانسیل رشد سرمایهگذاری کنید → کهربا، تابش و آلتون.
🔗 منابع داده برای بررسی قیمت و عملکرد روزانه صندوقها:
- TSETMC – سایت مدیریت فناوری بورس
- بورس کالا – گواهیهای سپرده سکه
- تحلیلهای اختصاصی منتشرشده در lbanke.com
مقایسه بازدهی صندوقهای طلا با سایر بازارهای سرمایهگذاری در ایران
سرمایهگذاران همواره این سؤال را دارند: سرمایهگذاری در صندوقهای طلا بهتر است یا بازارهای دیگری مثل بورس سهام، ارز و مسکن؟
بر اساس بررسیهای تحلیلی منتشرشده در lbanke.com، در سالهای اخیر صندوقهای طلا در بسیاری از مواقع عملکردی بهتر از بورس و حتی نزدیک به بازار ارز داشتهاند.
صندوقهای طلا در مقابل بورس سهام
بازار سهام ایران نوسانات شدیدی دارد. شاخص بورس در بعضی سالها رشد چشمگیر داشته و در سالهای دیگر با افت سنگین مواجه بوده است.
اما صندوقهای طلا همبستگی بیشتری با قیمت جهانی طلا و نرخ ارز داخلی دارند. همین موضوع باعث میشود در زمانهایی که بورس در رکود است، این صندوقها بازدهی مناسبی ارائه دهند.
به بیان ساده:
- ریسک بورس: بسیار بالا و همراه با احتمال زیان سنگین.
- ریسک صندوقهای طلا: کمتر و بیشتر متکی بر بازار طلا و ارز.
- نتیجه: صندوقهای طلا گزینهای مناسب برای پوشش ریسک در کنار سهام هستند.
صندوقهای طلا در مقابل بازار ارز
سرمایهگذاری مستقیم در دلار یا سایر ارزها در ایران همیشه با ریسکهای قانونی و محدودیتهای معاملاتی همراه است.
صندوقهای طلا غیرمستقیم از رشد نرخ ارز نیز بهرهمند میشوند، چون قیمت سکه طلا بهشدت تابع دلار است. تفاوت اصلی این است که سرمایهگذاری در صندوق طلا قانونی، شفاف و بورسی است.
صندوقهای طلا در مقابل بازار مسکن
بازار مسکن در ایران یکی از پناهگاههای سنتی سرمایهگذاران است. اما چند مشکل جدی دارد:
- نیاز به سرمایهی اولیه بالا،
- نقدشوندگی پایین (فروش ملک ممکن است ماهها طول بکشد)،
- هزینههای جانبی مثل مالیات و نگهداری.
در مقابل، صندوقهای طلا حتی با سرمایه اندک (چند صد هزار تومان) قابل خرید هستند و نقدشوندگی روزانه دارند. بنابراین برای سرمایهگذاران خرد، صندوقهای طلا گزینهای بسیار جذابتر هستند.
مزایا و معایب صندوقهای طلا نسبت به خرید فیزیکی طلا
مزایا
- امنیت بالا: نیازی به نگهداری فیزیکی سکه یا طلا و نگرانی از سرقت وجود ندارد.
- سرمایهگذاری با مبالغ کم: امکان خرید حتی با سرمایههای خرد.
- شفافیت اطلاعاتی: ارزش روز داراییها و ترکیب صندوقها هر روز منتشر میشود.
- کارمزد کمتر: هزینه خرید و فروش واحدهای صندوق پایینتر از خرید و فروش سکه در بازار آزاد است.
- نقدشوندگی سریع: فروش واحدهای صندوق در بورس معمولاً یک روز کاری زمان میبرد.
معایب
- وابستگی به ساعت معاملات بورس: خارج از ساعات معاملاتی بورس امکان خرید یا فروش وجود ندارد.
- کارمزد مدیریت صندوق: هرچند اندک است، اما در بلندمدت بر بازدهی اثر میگذارد.
- ریسک نوسان نرخ ارز: همانند خرید طلا، تغییرات شدید دلار میتواند ارزش صندوقها را نوسانی کند.
چرا صندوقهای طلا برای سرمایهگذاران ایرانی اهمیت ویژه دارند
طبق تحلیل lbanke.com، دلیل اصلی استقبال از این صندوقها سه عامل کلیدی است:
- تورم مزمن در اقتصاد ایران: طلا بهترین ابزار پوشش تورم است.
- دسترسی آسان و کمهزینه: فقط با کد بورسی میتوان وارد این صندوقها شد.
- قابلیت تنوعسازی پرتفوی: صندوقهای طلا بهعنوان یک دارایی امن (Safe Haven Asset) در کنار سهام، اوراق و حتی رمزارزها نقش متعادلکننده دارند.
توصیههای کاربردی برای سرمایهگذاران
- اگر به دنبال سرمایهگذاری بلندمدت برای پوشش تورم هستید، صندوقهای طلا بهترین گزینهاند.
- برای سرمایهگذاران ریسکپذیر، ترکیب صندوقهای طلا با سهام رشد (مثل فناوری یا پتروشیمی) سبدی متعادل میسازد.
- اگر سرمایه اندک دارید و میخواهید از بازار مسکن و ارز عقب نمانید، ورود به صندوقهای طلا با مبالغ خرد پیشنهاد میشود.
- سرمایهگذاران حرفهای میتوانند از ترکیب چند صندوق (مثل لوتوس برای نقدشوندگی، گوهر برای ثبات، نفیس برای رشد سریع) بهرهمند شوند.
آموزش خرید صندوق طلا در بورس ایران
یکی از بزرگترین مزیتهای صندوقهای سرمایهگذاری طلا این است که خرید و فروش آنها بسیار ساده و مشابه سهام عادی در بورس انجام میشود. شما بدون نیاز به مراجعه حضوری یا خرید فیزیکی طلا، میتوانید تنها با چند کلیک مالک بخشی از داراییهای صندوق شوید.
مراحل خرید صندوقهای طلا در بورس
۱. دریافت کد بورسی
برای شروع، باید کد بورسی یا همان کد سهامداری از سجام داشته باشید.
- دریافت کد بورسی از طریق سامانههای کارگزاریهای معتبر مثل مفید یا آگاه انجام میشود.
- معمولاً با ثبتنام آنلاین و احراز هویت غیرحضوری در سامانه سجام و یک کارگزاری میتوانید کد بورسی بگیرید.
۲. انتخاب کارگزاری
پس از دریافت کد بورسی، لازم است یک کارگزاری معتبر انتخاب کنید.
- کارگزاریها سامانههای آنلاین (مانند آنلاینپلاس، ایزیتریدر، مفیدتریدر و…) در اختیار شما قرار میدهند.
- پیشنهاد lbanke.com: کارگزاریهایی انتخاب کنید که پشتیبانی قوی و اپلیکیشن موبایل دارند مثل کارگزاری مفید.
۳. شارژ حساب بورسی
برای خرید صندوق طلا باید ابتدا حساب کارگزاری خود را شارژ کنید.
- این کار معمولاً از طریق درگاه پرداخت بانکی یا حواله پایا/ساتنا انجام میشود.
۴. جستجوی نماد صندوق طلا
هر صندوق طلا یک نماد بورسی دارد؛ برای مثال:
- طلا (صندوق لوتوس)،
- عیار (صندوق مفید)،
- گوهر (صندوق کیان)،
- نفیس (صبا)،
- مثقال (آگاه)،
- کهربا (کاریزما)،
و …
با وارد کردن نام نماد در سامانه معاملاتی کارگزاری، میتوانید اطلاعات قیمتی و حجم معاملات روز را ببینید.
5. ثبت سفارش خرید
- مشابه سهام، شما باید در ساعت معاملات بورس کالا ( ۱۲ ظهر تا 6:30 بعد از ظهر) و در روزهای شنبه تا 4شنبه به جز تعطیلات رسمی سفارش خرید یا فروش ثبت کنید.
- میتوانید تعداد واحدهای موردنظر را وارد کنید. (مثلاً ۱۰ واحد از صندوق طلا).
- سفارش شما با توجه به عرضه و تقاضا در همان روز یا روزهای بعد نهایی میشود.
۶. مشاهده دارایی در پرتفوی
پس از خرید، واحدهای صندوق طلا در بخش پرتفوی شما در کارگزاری نمایش داده میشود. از آن به بعد، ارزش داراییتان بر اساس قیمت روز طلا تغییر میکند.
مزیت بزرگ خرید صندوق طلا از بورس
- نقدشوندگی آسان: اگر به پول خود نیاز داشتید، کافی است سفارش فروش ثبت کنید تا در همان روز یا روز کاری بعد وجه به حساب شما واریز شود.
- بدون نیاز به نگهداری فیزیکی: نیازی به صندوق امانات یا ریسک سرقت وجود ندارد.
- امکان ورود با سرمایه اندک: حتی با ۵۰۰ هزار تومان هم میتوان وارد صندوق شد.
آینده و چشمانداز صندوقهای سرمایهگذاری طلا در ایران
بازار صندوقهای طلا در ایران هنوز جوان است اما بهسرعت در حال رشد میباشد. با توجه به شرایط اقتصادی ایران، چند سناریو برای آینده این صندوقها متصور است:
۱. گسترش تنوع صندوقهای طلا
با افزایش تقاضا، احتمالاً در سالهای آینده صندوقهای جدیدتری وارد بورس خواهند شد؛ صندوقهایی که علاوه بر سکه، بر شمش طلا یا حتی ترکیب داراییهای طلا + ارز دیجیتال تمرکز داشته باشند.
۲. افزایش سهم در پرتفوی سرمایهگذاران
در شرایط تورمی ایران، سهم صندوقهای طلا در سبد سرمایهگذاری مردم بیشتر خواهد شد. بسیاری از کارشناسان پیشبینی میکنند طی ۵ تا ۱۰ سال آینده، صندوقهای طلا به یکی از پایههای اصلی پرتفوی سرمایهگذاران ایرانی تبدیل شوند.
۳. ارتقای شفافیت و ابزارهای تحلیلی
با گسترش بازار، شرکتهای مدیریت دارایی و نهادهای مالی، ابزارهای تحلیلی دقیقتر مانند NAV لحظهای، نمودارهای بازدهی و مقایسه هوشمند ارائه خواهند داد. این موضوع تصمیمگیری را برای سرمایهگذاران سادهتر میکند.
۴. همبستگی بیشتر با بازارهای جهانی
با توجه به گسترش ارتباط بورس کالا و بازارهای بینالمللی، احتمال دارد در آینده صندوقهای طلا در ایران به بازارهای جهانی طلا متصلتر شوند. این روند باعث افزایش شفافیت و کارآمدی خواهد شد.
۵. رقابت با ابزارهای نوین سرمایهگذاری
در دهه آینده، صندوقهای طلا در کنار ابزارهایی مانند صندوقهای رمزارزی یا صندوقهای کالایی دیگر (مثل نقره و مس) رقابت خواهند داشت. این موضوع باعث افزایش کارایی و کاهش هزینهها به نفع سرمایهگذاران خواهد شد.
جمعبندی نهایی
صندوقهای سرمایهگذاری طلا در بورس ایران به دلیل سهولت دسترسی، امنیت بالا، نقدشوندگی مناسب و بازدهی همسو با نرخ ارز و قیمت طلا به یکی از بهترین ابزارهای سرمایهگذاری در سالهای اخیر تبدیل شدهاند.
طبق تحلیلهای منتشرشده در lbanke.com، در میان صندوقهای فعال، صندوقهایی مانند لوتوس (طلا)، مفید (عیار)، گوهر (کیان) و نفیس توانستهاند در چند سال اخیر عملکرد درخشانی داشته باشند.
توصیههای کلیدی:
- برای سرمایهگذاران خرد: صندوقهای طلا بهترین راه ورود با سرمایه اندک و بدون دغدغه نگهداری طلا هستند.
- برای سرمایهگذاران ریسکپذیر: ترکیب صندوقهای پربازده مثل نفیس و لوتوس توصیه میشود.
- برای افراد محتاط: گوهر و ناب گزینههای متعادلترند.
- برای سرمایهگذاران بلندمدت: ترکیب صندوقهای طلا با صندوقهای سهامی یا درآمد ثابت، سبدی متوازن و مقاوم در برابر تورم ایجاد میکند.
-
صندوقهای طلا در بورس ایران چگونه کار میکنند؟
بر اساس گزارش lbanke.com، این صندوقها با خرید گواهی سپرده سکه طلا در بورس کالا، بازدهی متناسب با قیمت طلا را به سرمایهگذاران منتقل میکنند.
-
بهترین صندوق طلا در ایران کدام است؟
طبق دادههای اخیر، صندوقهای نفیس، لوتوس (طلا) و گوهر (کیان) بیشترین بازدهی را در یکساله گذشته ثبت کردهاند.
-
آیا صندوقهای طلا سود نقدی پرداخت میکنند؟
خیر. سود سرمایهگذار از رشد قیمت واحدهای صندوق ناشی میشود. این نکته در تحلیلهای lbanke.com تأکید شده است.
-
حداقل سرمایه برای ورود به صندوقهای طلا چقدر است؟
با هر میزان سرمایه (حتی چند صد هزار تومان) میتوان واحدهای صندوق طلا را خرید.
-
تفاوت صندوق طلا با خرید فیزیکی سکه چیست؟
خرید صندوق طلا ریسک سرقت و هزینه نگهداری ندارد و نقدشوندگی بالاتری دارد.
-
کدام صندوق طلا نقدشوندگی بیشتری دارد؟
صندوقهای لوتوس (طلا) و مفید (عیار) به دلیل حجم معاملات بالا نقدشوندگی بهتری دارند.
-
آیا صندوقهای طلا ریسک هم دارند؟
بله. ریسک اصلی آنها وابستگی به نرخ ارز و قیمت جهانی طلاست.
-
برای سرمایهگذاری بلندمدت کدام صندوق مناسبتر است؟
صندوقهایی با سابقه طولانیتر مثل لوتوس (طلا) و عیار گزینههای مطمئنتری برای افقهای بلندمدتاند.
-
آیا امکان زیان در صندوقهای طلا وجود دارد؟
بله. در صورت افت قیمت طلا و کاهش نرخ ارز، ارزش واحدهای صندوق نیز کاهش مییابد.
-
چشمانداز صندوقهای طلا در ایران چگونه است؟
طبق تحلیل lbanke.com، با توجه به تورم مزمن و افزایش تقاضا برای ابزارهای امن سرمایهگذاری، صندوقهای طلا طی ۱۰ سال آینده سهم بیشتری در پرتفوی سرمایهگذاران ایرانی خواهند داشت.
دیدگاهتان را بنویسید