جدیدترین قوانین ماینینگ در ایران سال 1404: آیا ماینینگ بدون مجوز جرم است؟ نکات طلایی

به گزارش سایت صرافی ال بانک LBank: استخراج ارزهای دیجیتال یا ماینینگMining یکی از روش‌های محبوب کسب درآمد در دنیای کریپتوکارنسی است که در ایران نیز طی سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته است. با افزایش ارزش ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین و اتریوم، بسیاری از افراد و شرکت‌ها به دنبال راه‌اندازی مزارع استخراج فارم‌های ماینینگ یا استفاده از دستگاه‌های ماینر در مقیاس کوچک هستند. اما ماینینگ در ایران تحت نظارت قوانین و مقررات خاصی قرار دارد که عدم رعایت آن‌ها می‌تواند عواقب قانونی جدی به همراه داشته باشد.

در این مقاله ، به بررسی جامع قوانین ماینینگ در ایران در سال 1404 2025-2026 میلادی می‌پردازیم، به سؤال مرکزی «آیا ماینینگ بدون مجوز جرم است؟» پاسخ می‌دهیم، و نکات طلایی برای فعالیت قانونی و بهینه در این حوزه ارائه می‌کنیم. این راهنما برای فعالان حوزه کریپتو، سرمایه‌گذاران، و علاقه‌مندان به ماینینگ در ایران طراحی شده است.

مقدمه: چرا ماینینگ در ایران اهمیت دارد؟

ماینینگ فرایندی است که طی آن تراکنش‌های شبکه بلاک‌چین تأیید و بلاک‌های جدیدی به زنجیره اضافه می‌شوند. ماینرها با حل معادلات پیچیده ریاضی توسط دستگاه‌های تخصصی مانند ASIC یا GPU، پاداشی به‌صورت ارز دیجیتال دریافت می‌کنند. در ایران، ماینینگ به دلیل دسترسی به برق نسبتاً ارزان در مقایسه با بسیاری از کشورها، پتانسیل بالایی برای سودآوری دارد. بااین‌حال، مصرف بالای انرژی دستگاه‌های ماینر و تأثیر آن بر شبکه برق کشور، باعث شده که دولت ایران قوانین سخت‌گیرانه‌ای برای تنظیم این فعالیت وضع کند.

از سال 1398، زمانی که هیئت دولت استخراج ارزهای دیجیتال را به‌عنوان یک فعالیت صنعتی به رسمیت شناخت، ماینینگ در ایران قانونی شد، اما مشروط به دریافت مجوزهای لازم. در سال 1404، با توجه به افزایش تقاضا برای ماینینگ و تغییرات احتمالی در سیاست‌های انرژی و نظارتی، درک دقیق قوانین و رعایت آن‌ها برای جلوگیری از جریمه‌ها و توقیف تجهیزات ضروری است. این مقاله به شما کمک می‌کند تا با قوانین به‌روز، الزامات قانونی، و نکات کلیدی برای موفقیت در ماینینگ آشنا شوید.

قوانین ماینینگ در ایران در سال 1404

1. وضعیت قانونی ماینینگ

بر اساس مصوبه هیئت دولت در سال 1398 و آیین‌نامه‌های بعدی از جمله آیین‌نامه استخراج رمزارز مصوب 1401/06/06 با آخرین اصلاحات، ماینینگ در ایران به‌عنوان یک فعالیت صنعتی قانونی شناخته می‌شود، اما مشروط به رعایت شرایط زیر:

• دریافت مجوز از وزارت صنعت، معدن و تجارت صمت: هر شخص حقیقی یا حقوقی که قصد استخراج ارزهای دیجیتال را دارد، باید مجوز تأسیس و بهره‌برداری از وزارت صمت دریافت کند. این مجوز برای راه‌اندازی مزارع ماینینگ یا حتی فعالیت‌های کوچک‌تر الزامی است.
• تأمین برق قانونی: ماینرها باید از وزارت نیرو برق با تعرفه صادراتی یا از نیروگاه‌های اختصاصی استفاده کنند. استفاده از برق خانگی، کشاورزی، یا تجاری برای ماینینگ ممنوع است و جرم محسوب می‌شود.
• واردات قانونی دستگاه‌های ماینر: دستگاه‌های ماینر مانند ASIC باید از طریق مجاری قانونی و با دریافت مجوز از وزارت صمت وارد کشور شوند. دستگاه‌های قاچاق توقیف می‌شوند و مالک آن‌ها تحت پیگرد قانونی قرار می‌گیرد.
• رعایت ضوابط زیست‌محیطی: مزرعه ماینینگ باید در مکان‌هایی با کاربری صنعتی مستقر شود و استانداردهای مصرف انرژی و حفاظت محیط‌زیست را رعایت کند.

در سال 1404، با توجه به افزایش نظارت دولت بر مصرف انرژی و گسترش زیرساخت‌های نظارتی، انتظار می‌رود که اجرای این قوانین با شدت بیشتری دنبال شود. همچنین، احتمال دارد که دولت برای تشویق استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، مشوق‌هایی مانند تخفیف در تعرفه برق برای مزرعه‌هایی که از منابع پاک استفاده می‌کنند، ارائه دهد.

2. آیا ماینینگ بدون مجوز جرم است؟

پاسخ صریح به این سؤال بله است: ماینینگ بدون مجوز در ایران جرم محسوب می‌شود و با ضمانت اجراهای کیفری و حقوقی همراه است. بر اساس ماده 5 آیین‌نامه استخراج رمزارز، استفاده از انشعاب برق غیرمجاز یا انجام ماینینگ بدون مجوز از وزارت صمت، غیرقانونی است و می‌تواند منجر به موارد زیر شود:

• توقیف دستگاه‌های ماینر: نیروی انتظامی و سازمان برق حق ضبط دستگاه‌های غیرمجاز را دارند.
• جریمه‌های مالی: متخلفان ممکن است به پرداخت جریمه‌های سنگین تا چند برابر هزینه برق مصرفی محکوم شوند.
• پیگرد قضایی: در صورت استفاده از برق غیرمجاز مانند برق خانگی، متخلف ممکن است به اتهام سرقت برق تحت تعقیب قرار گیرد.
• قطع انشعاب برق: اشتراک برق مکان‌هایی که ماینینگ غیرمجاز انجام می‌دهند، قطع می‌شود.

برای مثال، اگر شخصی در منزل خود از یک دستگاه ماینر کوچک بدون مجوز استفاده کند و از برق خانگی بهره ببرد، این فعالیت غیرقانونی تلقی می‌شود و در صورت شناسایی، دستگاه توقیف و جریمه اعمال خواهد شد. حتی ماینینگ در مقیاس کوچک نیز نیازمند مجوز است، و ادعای «استفاده شخصی» نمی‌تواند از عواقب قانونی جلوگیری کند.

3. مراحل دریافت مجوز ماینینگ

برای فعالیت قانونی در حوزه ماینینگ، دریافت دو نوع مجوز ضروری است: مجوز تأسیس و مجوز بهره‌برداری. مراحل دریافت این مجوزها به شرح زیر است:

الف ثبت‌نام در سامانه بهین‌یاب

• دسترسی به سامانه: متقاضیان باید به وب‌سایت بهین‌یاب https://behinyab.ir مراجعه و در بخش ثبت‌نام مجوز استخراج رمزارز اقدام کنند.
• مدارک مورد نیاز:
  • اطلاعات هویتی برای اشخاص حقیقی یا اطلاعات شرکت برای اشخاص حقوقی.
  • طرح توجیهی شامل تعداد و نوع دستگاه‌ها، محل استقرار، و برآورد مصرف برق.
  • مدارک مالکیت یا اجاره مکان با کاربری صنعتی.
  • گواهی عدم سوءپیشینه برای اشخاص حقیقی.
• هزینه‌ها: ثبت درخواست هزینه جزئی دارد، اما هزینه‌های اصلی مربوط به تأمین زیرساخت‌ها مانند برق و مکان است.

ب دریافت مجوز تأسیس

• پس از بررسی مدارک توسط وزارت صمت، مجوز تأسیس صادر می‌شود که به متقاضی اجازه می‌دهد ظرف یک سال مزرعه ماینینگ را راه‌اندازی کند.
• متقاضی باید هر دو ماه یک‌بار گزارش پیشرفت طرح را در سامانه ثبت کند.

ج دریافت مجوز بهره‌برداری

• پس از راه‌اندازی مزرعه و بازدید کارشناسان وزارت صمت، در صورت رعایت ضوابط مانند تأمین برق قانونی و استانداردهای زیست‌محیطی، مجوز بهره‌برداری صادر می‌شود.
• این مجوز برای فعالیت قانونی ماینینگ الزامی است و باید به‌صورت دوره‌ای تمدید شود.

نکات مهم:

• مدت اعتبار مجوز تأسیس: 6 ماه، قابل تمدید با ارائه گزارش پیشرفت.
• محل استقرار: مزرعه باید در مناطق با کاربری صنعتی باشد و از مناطق مسکونی فاصله داشته باشد.
• مناطق آزاد: در مناطق آزاد، مجوز از سازمان منطقه آزاد صادر می‌شود، اما همچنان نظارت وزارت صمت وجود دارد.

4. تأمین برق برای ماینینگ

یکی از حساس‌ترین جنبه‌های ماینینگ در ایران، تأمین برق است، زیرا دستگاه‌های ماینر مصرف انرژی بالایی دارند چندین کیلووات برای هر دستگاه. قوانین مربوط به برق ماینینگ در سال 1404 به شرح زیر است:

• تعرفه برق صادراتی: ماینرها باید از برق با تعرفه صادراتی مشابه هزینه‌ای که کشورهای خارجی برای برق ایران پرداخت می‌کنند استفاده کنند. این تعرفه گران‌تر از برق خانگی یا صنعتی است.
• ممنوعیت استفاده از برق غیرمجاز: استفاده از برق خانگی، کشاورزی، یا تجاری برای ماینینگ جرم است و به‌عنوان سرقت برق تلقی می‌شود.
• نیروگاه اختصاصی: ماینرها می‌توانند نیروگاه شخصی احداث کنند، اما سوخت مورد نیاز بدون یارانه و با نرخ صادراتی محاسبه می‌شود. این روش برای مزارع بزرگ مقرون‌به‌صرفه است.
• انرژی‌های تجدیدپذیر: در سال 1404، دولت برای تشویق استفاده از انرژی‌های پاک مانند خورشیدی یا بادی، ممکن است تخفیف‌هایی در تعرفه برق ارائه دهد. مزارعی که از منابع تجدیدپذیر استفاده کنند، شانس بیشتری برای دریافت مجوز بهره‌برداری دارند.

نکته طلایی:

برای کاهش هزینه‌های برق، مزرعه خود را در مناطقی با دسترسی به منابع تجدیدپذیر مانند مناطق کویری با تابش خورشیدی بالا راه‌اندازی کنید و از وزارت نیرو برای دریافت تخفیف‌های احتمالی استعلام بگیرید.

5. واردات و خرید دستگاه‌های ماینر

خرید، فروش، و استفاده از دستگاه‌های ماینر در ایران نیز تحت نظارت قوانین خاصی است:

• واردات قانونی: دستگاه‌های ماینر مانند ASIC باید از طریق مجاری قانونی و با دریافت مجوز از وزارت صمت وارد شوند. برای هر دستگاه، ردیف کالا و شناسه ثبت‌شده لازم است.
• ممنوعیت قاچاق: دستگاه‌های واردشده به‌صورت غیرقانونی به‌عنوان کالای قاچاق توقیف می‌شوند، و مالک ممکن است به اتهام قاچاق کالا تحت تعقیب قرار گیرد.
• خرید ماینر قانونی: هنگام خرید ماینر، از فروشندگان معتبر که دستگاه‌های دارای برگ سبز گمرکی و مجوز ارائه می‌دهند، خرید کنید.
• نقل‌وانتقال دستگاه‌ها: هرگونه تغییر در تعداد یا نوع دستگاه‌های ماینر باید هر سه ماه یک‌بار در سامانه وزارت صمت ثبت و مجوز مربوطه اصلاح شود.

نکته طلایی:

قبل از خرید ماینر، مشخصات فنی مانند توان استخراج، مصرف برق، و پشتیبانی از الگوریتم‌های موردنظر را بررسی کنید. دستگاه‌هایی با مصرف انرژی بهینه مانند Antminer S19 Pro برای کاهش هزینه‌ها مناسب‌ترند.

آیا ماینینگ خانگی امکان‌پذیر است؟

یکی از سؤالات رایج این است که آیا می‌توان در خانه با یک یا چند دستگاه ماینر کوچک مانند ریگ‌های GPU یا ASICهای کم‌مصرف به ماینینگ پرداخت؟ پاسخ این است که ماینینگ خانگی بدون مجوز غیرقانونی است و با عواقب زیر همراه خواهد بود:

• استفاده از برق خانگی: برق خانگی برای ماینینگ ممنوع است، زیرا فشار زیادی به شبکه برق وارد می‌کند و به‌عنوان سرقت برق تلقی می‌شود.
• عدم امکان دریافت مجوز برای مصارف خانگی: طبق مصوبه وزارت نیرو، مجوز ماینینگ تنها برای مکان‌های با کاربری صنعتی صادر می‌شود.
• ریسک توقیف: حتی یک دستگاه کوچک در خانه می‌تواند شناسایی و توقیف شود، به‌ویژه در زمان بازرسی‌های دوره‌ای شرکت برق.

نکته طلایی:

اگر قصد ماینینگ در مقیاس کوچک دارید، به‌جای فعالیت خانگی، با سرمایه‌گذاری در مزارع مجاز یا اجاره فضای مزرعه، به‌صورت قانونی فعالیت کنید. این روش ریسک را کاهش می‌دهد و سودآوری را تضمین می‌کند.

نکات طلایی برای ماینینگ قانونی و موفق در ایران

برای موفقیت در ماینینگ و جلوگیری از مشکلات قانونی، رعایت نکات زیر ضروری است:

1. دریافت مجوز به‌موقع

• چرا مهم است؟: مجوز تنها راه قانونی برای ماینینگ است و از توقیف تجهیزات و جریمه جلوگیری می‌کند.
• چگونه؟: مدارک خود را به‌صورت کامل و دقیق در سامانه بهین‌یاب ثبت کنید و از مشاوران حقوقی یا مهندسی برای تسریع فرایند کمک بگیرید.
• هزینه: هزینه ثبت درخواست ناچیز است، اما بودجه‌ای برای تأمین زیرساخت‌ها مانند برق و مکان در نظر بگیرید.

2. انتخاب مکان مناسب

• چرا مهم است؟: مکان مزرعه باید کاربری صنعتی داشته باشد و از مناطق مسکونی فاصله داشته باشد تا با قوانین زیست‌محیطی و شهری سازگار باشد.
• چگونه؟: مناطقی با دسترسی به برق پایدار و زیرساخت‌های صنعتی مانند شهرک‌های صنعتی را انتخاب کنید.
• نکته: در سال 1404، مناطقی با تابش خورشیدی بالا مانند یزد یا کرمان برای استفاده از پنل‌های خورشیدی مناسب‌اند.

3. مدیریت مصرف برق

• چرا مهم است؟: هزینه برق بزرگ‌ترین بخش هزینه‌های ماینینگ است و استفاده غیرمجاز عواقب سنگین دارد.
• چگونه؟: با وزارت نیرو قرارداد برق با تعرفه صادراتی ببندید یا به سراغ انرژی‌های تجدیدپذیر بروید. دستگاه‌هایی با مصرف انرژی پایین انتخاب کنید.
• نکته: برای مزارع بزرگ، احداث نیروگاه خورشیدی یا بادی می‌تواند هزینه‌ها را در بلندمدت کاهش دهد.

4. خرید دستگاه‌های قانونی

• چرا مهم است؟: دستگاه‌های قاچاق ریسک توقیف و جریمه را افزایش می‌دهند.
• چگونه؟: از فروشندگان معتبر با برگ سبز گمرکی خرید کنید و شناسه دستگاه را در سامانه وزارت صمت ثبت کنید.
• نکته: قبل از خرید، سودآوری دستگاه با توجه به سختی شبکه و قیمت ارز دیجیتال را محاسبه کنید.

5. رعایت ضوابط زیست‌محیطی

• چرا مهم است؟: ماینینگ به دلیل مصرف انرژی بالا و تولید دی‌اکسید کربن، تحت نظارت زیست‌محیطی است.
• چگونه؟: از دستگاه‌های کم‌مصرف استفاده کنید و در صورت امکان، انرژی‌های تجدیدپذیر را به کار ببرید.
• نکته: گزارش‌های زیست‌محیطی را به‌صورت دوره‌ای به وزارت صمت ارائه دهید.

6. مدیریت مالی و تبادل ارزها

• چرا مهم است؟: ارزهای استخراج‌شده باید به‌صورت قانونی تبادل شوند تا از اتهاماتی مانند پول‌شویی جلوگیری شود.
• چگونه؟: از صرافی‌های داخلی معتبر مانند نوبیتکس برای تبدیل ارزها به تومان استفاده کنید. برای تبادل بین‌المللی، صرافی‌هایی مانند ال‌بانک LBank  و توبیت فارسی و بیت یونیکس و تپ بیت برای ایرانیان رعایت نکات امنیتی مناسب‌اند.
• نکته: مستندات تراکنش‌ها را ذخیره کنید تا در صورت بازرسی، شفافیت مالی خود را اثبات کنید.

7. استفاده از مشاوران متخصص

• چرا مهم است؟: فرایند دریافت مجوز و راه‌اندازی مزرعه پیچیده است و نیاز به دانش حقوقی و فنی دارد.
• چگونه؟: از وکلای متخصص در حقوق دیجیتال یا مهندسان ماینینگ برای تهیه مدارک و مدیریت پروژه کمک بگیرید.
• نکته: مشاوران می‌توانند زمان دریافت مجوز را کاهش دهند و از اشتباهات پرهزینه جلوگیری کنند.

چالش‌های ماینینگ در ایران در سال 1404

1. هزینه‌های بالای برق: تعرفه صادراتی برق هزینه‌های عملیاتی را افزایش می‌دهد، به‌ویژه برای مزارع کوچک.
2. نوسانات قیمت ارزهای دیجیتال: کاهش قیمت بیت‌کوین یا اتریوم می‌تواند سودآوری را کاهش دهد.
3. فرایند پیچیده مجوز: بوروکراسی اداری و نیاز به مدارک متعدد ممکن است برای برخی متقاضیان چالش‌برانگیز باشد.
4. ریسک‌های نظارتی: نظارت شدید دولت بر مصرف برق و ماینینگ غیرمجاز، ریسک توقیف تجهیزات را افزایش می‌دهد.
5. رقابت جهانی: سختی شبکه بیت‌کوین و اتریوم در سال 1404 افزایش یافته، که نیاز به دستگاه‌های پیشرفته‌تر و سرمایه‌گذاری بیشتر دارد.

راه‌حل‌ها:

• استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر برای کاهش هزینه‌ها.
• تنوع‌بخشی به ارزهای استخراج‌شده مانند اتریوم کلاسیک یا لایت‌کوین.
• همکاری با مزارع مجاز برای کاهش هزینه‌های اولیه.

فرصت‌های ماینینگ در ایران

1. برق ارزان نسبت به جهان: با وجود تعرفه صادراتی، برق ایران همچنان ارزان‌تر از بسیاری از کشورهاست، که ماینینگ را مقرون‌به‌صرفه می‌کند.
2. مشوق‌های انرژی پاک: احتمال ارائه تخفیف برای مزارعی که از منابع تجدیدپذیر استفاده می‌کنند.
3. رشد بازار کریپتو: افزایش پذیرش ارزهای دیجیتال در جهان، تقاضا برای ماینینگ را بالا می‌برد.
4. مناطق آزاد: قوانین ساده‌تر در مناطق آزاد، فرصت‌هایی برای سرمایه‌گذاری با ریسک کمتر فراهم می‌کند.

توصیه‌هایی برای ایرانیان در سال 1404

1. قانون را رعایت کنید: بدون مجوز اقدام به ماینینگ نکنید، حتی در مقیاس کوچک، زیرا ریسک توقیف و جریمه بالاست.
2. از صرافی‌های امن استفاده کنید: برای تبادل ارزها، از صرافی‌های داخلی مانند نوبیتکس یا صرافی‌های بین‌المللی مانند ال‌بانک با VPN امن استفاده کنید.
3. سرمایه‌گذاری تدریجی: با سرمایه کم شروع کنید و پس از کسب تجربه، مزرعه خود را گسترش دهید.
4. آموزش و تحقیق: قبل از ورود به ماینینگ، دانش خود را درباره بلاک‌چین، دستگاه‌های ماینر، و بازار کریپتو افزایش دهید.
5. شبکه‌سازی: با فعالان حوزه ماینینگ در ایران ارتباط برقرار کنید تا از تجربیات آن‌ها بهره‌مند شوید.

نتیجه‌گیری

ماینینگ در ایران در سال 1404 یک فعالیت قانونی و سودآور است، به‌شرطی که با دریافت مجوز از وزارت صمت، تأمین برق قانونی، و رعایت ضوابط زیست‌محیطی انجام شود. ماینینگ بدون مجوز جرم محسوب می‌شود و با توقیف دستگاه‌ها، جریمه‌های مالی، و پیگرد قضایی همراه است. برای موفقیت در این حوزه، انتخاب مکان مناسب، مدیریت مصرف برق، خرید دستگاه‌های قانونی، و استفاده از مشاوران متخصص ضروری است. با وجود چالش‌هایی مانند هزینه‌های برق و بوروکراسی، فرصت‌هایی مانند برق ارزان، مشوق‌های انرژی پاک، و رشد بازار کریپتو، ماینینگ را به گزینه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذاری تبدیل کرده‌اند.

ایرانیان می‌توانند با رعایت نکات طلایی این مقاله، از پتانسیل ماینینگ به‌صورت قانونی و ایمن بهره‌مند شوند. شروع با سرمایه‌گذاری کوچک، استفاده از صرافی‌های امن مانند ال‌بانک برای تبادل ارزها، و تمرکز بر انرژی‌های تجدیدپذیر، می‌تواند سودآوری و پایداری را تضمین کند. ماینینگ نه‌تنها فرصتی برای کسب درآمد است، بلکه بخشی از تحول دیجیتال جهانی است که ایران نیز در آن نقش دارد.

آیا قصد ورود به دنیای ماینینگ را دارید؟ سؤالات و تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید!